Điểm ưu tiên đóng vai trò vô cùng quan trọng trong kỳ tuyển sinh đại học, có thể quyết định việc các bạn học sinh có vượt qua điểm chuẩn của ngành học mong muốn hay không. Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều bạn học sinh và phụ huynh chưa nắm rõ thông tin về điểm ưu tiên. Trong bài viết này, Đại học Tân Tạo sẽ giúp bạn tìm hiểu điểm ưu tiên là gì, cách tính điểm ưu tiên, cũng như giải đáp những thắc mắc phổ biến để bạn có thể chuẩn bị tốt nhất cho kỳ tuyển sinh sắp tới.
1. Điểm ưu tiên là gì?
Điểm ưu tiên là mức điểm được Nhà nước ưu ái dành cho các học sinh, đặc biệt là những học sinh thuộc những trường hợp đặc biệt hoặc một số khu vực được quy định trong Thông tư 08/2022/TT-BGDĐT. Điểm ưu tiên được cộng trực tiếp vào tổng điểm xét tuyển của thí sinh, giúp tăng khả năng đậu vào trường đại học mong muốn.
Cụ thể, điểm ưu tiên được cộng vào tổng điểm của tổ hợp môn xét tuyển, không phải cộng vào từng môn riêng lẻ. Ví dụ, nếu bạn có tổng điểm 3 môn là 24 điểm và được hưởng ưu tiên khu vực 1 (0,75 điểm), thì tổng điểm xét tuyển của bạn sẽ là 24,75 điểm. Việc hiểu rõ cách thức cộng điểm này sẽ giúp các bạn ước tính chính xác khả năng đậu của mình.
2. Mức điểm ưu tiên trong kỳ xét tuyển Đại học
Theo Điều 7 Quy chế tuyển sinh đại học, cao đẳng ban hành kèm Thông tư 08/2022/TT-BGDĐT, có hai loại điểm ưu tiên chính dành cho các thí sinh là: Điểm ưu tiên theo khu vực và điểm ưu tiên theo đối tượng chính sách.
2.1. Cộng điểm ưu tiên theo khu vực
Khoản 1 Điều 7 Quy chế tuyển sinh đại học, cao đẳng quy định chế độ cộng điểm ưu tiên theo khu vực như sau:
2.1.1. Mức cộng điểm ưu tiên theo khu vực
Mức điểm ưu tiên áp dụng cho từng khu vực cụ thể:
- Khu vực 1 (KV1) là 0,75 điểm: Bao gồm các xã vùng cao, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo và các khu vực đặc biệt khó khăn về kinh tế-xã hội được Thủ tướng Chính phủ quy định.
- Khu vực 2 nông thôn (KV2-NT) là 0,5 điểm: Gồm các xã không thuộc khu vực 1 và các thị trấn thuộc các huyện không có đơn vị hành chính cấp xã nào thuộc khu vực 3.
- Khu vực 2 (KV2) là 0,25 điểm: Bao gồm các thị xã, các thành phố không thuộc khu vực 3 và các thị trấn không thuộc khu vực 2 nông thôn.
- Khu vực 3 (KV3) không được tính điểm ưu tiên: Gồm các quận của thành phố trực thuộc trung ương và các thành phố trực thuộc tỉnh có mức sống cao.
2.1.2. Cách xác định khu vực tuyển sinh
Khu vực tuyển sinh của mỗi thí sinh được xác định theo địa điểm trường mà thí sinh đã học lâu nhất trong thời gian học cấp THPT (hoặc trung cấp). Nếu thời gian học (dài nhất) tại các khu vực tương đương nhau thì xác định theo khu vực của trường mà thí sinh theo học sau cùng.
2.1.3. Các trường hợp hưởng ưu tiên khu vực theo nơi thường trú
Có một số trường hợp đặc biệt được hưởng ưu tiên khu vực theo nơi thường trú:
Học sinh các trường phổ thông dân tộc nội trú được hưởng các chế độ ưu tiên, ưu đãi của Nhà nước theo quy định.
Học sinh có nơi thường trú (trong thời gian học cấp THPT hoặc trung cấp) trên 18 tháng tại các xã khu vực III và các xã có thôn đặc biệt khó khăn thuộc vùng dân tộc và miền núi, các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo.
Đối với quân nhân và lực lượng Công an nhân dân:
- Nếu đóng quân từ 18 tháng trở lên tại khu vực nào thì hưởng ưu tiên theo khu vực đó hoặc theo nơi thường trú trước khi nhập ngũ, tùy theo khu vực nào có mức ưu tiên cao hơn.
- Nếu đóng quân từ 18 tháng trở lên tại các khu vực có mức ưu tiên khác nhau thì hưởng ưu tiên theo khu vực có thời gian đóng quân dài hơn.
- Nếu dưới 18 tháng thì hưởng ưu tiên khu vực theo nơi thường trú trước khi nhập ngũ.
Quy định mới từ năm 2023: Thí sinh được hưởng chính sách ưu tiên khu vực theo quy định trong năm tốt nghiệp THPT (hoặc trung cấp) và một năm kế tiếp.
2.2. Cộng điểm ưu tiên theo đối tượng chính sách
Khoản 2 Điều 7 Quy chế tuyển sinh đại học, cao đẳng quy định chế độ cộng điểm ưu tiên đối tượng chính sách như sau:
2.2.1. Mức cộng điểm ưu tiên theo đối tượng
- Nhóm UT1 (gồm các đối tượng từ 01 đến 04): 2,0 điểm
- Nhóm UT2 (gồm các đối tượng từ 05 đến 07): 1,0 điểm
Mức điểm ưu tiên cho những đối tượng chính sách khác (nếu có) sẽ do Bộ trưởng Bộ GDĐT quyết định. Thí sinh thuộc nhiều diện đối tượng chính sách chỉ được tính một mức điểm ưu tiên cao nhất.
2.2.2. Nhóm đối tượng thuộc diện ưu tiên số 1
Đối tượng 1: Công dân Việt Nam là người dân tộc thiểu số có hộ khẩu thường trú (trong thời gian học THPT hoặc trung cấp) trên 18 tháng tại Khu vực 1.
Đối tượng 2: Công nhân trực tiếp sản xuất đã làm việc liên tục 5 năm trở lên, trong đó có ít nhất 2 năm là chiến sĩ thi đua được cấp tỉnh trở lên công nhận và cấp bằng khen.
Đối tượng 3: Thương binh, bệnh binh và những người có “Giấy chứng nhận người được hưởng chính sách như thương binh”. Quân nhân; sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ trong Công an nhân dân tại ngũ được cử đi học với các điều kiện về thời gian phục vụ được quy định cụ thể.
Đối tượng 4: Con của người liệt sĩ, con của người thương binh đã bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên. Con của những bệnh binh mà bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên. Con của người hoạt động kháng chiến mà bị nhiễm chất độc hóa học có tỷ lệ suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
2.2.3. Nhóm đối tượng thuộc diện ưu tiên số 2
Đối tượng 5: Thanh niên xung phong tập trung được cử đi học. Quân nhân; sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ trong Công an nhân dân tại ngũ được cử đi học trong đó đã có thời gian phục vụ dưới 12 tháng ở Khu vực 1 và dưới 18 tháng ở khu vực khác.
Đối tượng 6: Công dân Việt Nam là người dân tộc thiểu số có hộ khẩu thường trú ở ngoài khu vực đã quy định thuộc đối tượng 1. Con của người thương binh, con của những bệnh binh, con của người được hưởng chính sách như người thương binh bị suy giảm khả năng lao động dưới 81%.
Đối tượng 7: Những người bị khuyết tật nặng có giấy xác nhận bị khuyết tật của các cơ quan có thẩm quyền cấp theo quy định của pháp luật. Những người lao động ưu tú thuộc tất cả các thành phần kinh tế được từ cấp tỉnh, Bộ trở lên được công nhận với danh hiệu thợ giỏi, nghệ nhân, được cấp bằng theo quy định của Nhà nước.
Lưu ý quan trọng: Nếu học sinh thuộc nhiều diện ưu tiên theo đối tượng thì chỉ được hưởng một diện ưu tiên cao nhất trong nhiều diện ưu tiên đó.
3. Cách tính điểm ưu tiên
Sau khi các bạn học sinh đã hiểu rõ điểm ưu tiên là gì, tiếp theo chúng ta sẽ tìm hiểu cách tính điểm ưu tiên một cách chính xác nhất.
Cách tính điểm ưu tiên được quy định tại khoản 4 Điều 7 Quy chế tuyển sinh đại học, cao đẳng: Điểm ưu tiên thí sinh được hưởng = [(30 – tổng điểm đạt được của thí sinh)/7,5] x Tổng điểm ưu tiên được xác định thông thường.
3.1. Thay đổi cách tính điểm ưu tiên từ năm 2023
Đối với các thí sinh đạt từ 22,5 điểm trở lên, điểm ưu tiên của các thí sinh sẽ được giảm dần đều cho đến khi điểm thi là 30 điểm thì điểm ưu tiên bằng 0. Điều này có nghĩa là điểm ưu tiên đối với thí sinh đạt tổng điểm thi thực tế từ 22,5 trở lên (thang 10 điểm và tổng điểm 3 môn tối đa là 30) sẽ bắt đầu giảm dần đến 0 khi thí sinh đạt được tổng điểm thi thực tế tối đa là 30 điểm/3 môn.
3.1. Ví dụ minh họa cụ thể
Để hiểu rõ hơn, hãy xem xét một ví dụ cụ thể với học sinh thuộc đối tượng khu vực 1:
- Thí sinh đạt 22,5 điểm trở xuống: Được cộng đủ 0,75 điểm ưu tiên khu vực
- Thí sinh đạt 27 điểm thực tế: Điểm ưu tiên = [(30-27)/7,5] x 0,75 = 0,3 điểm
- Thí sinh đạt 29 điểm thực tế: Điểm ưu tiên = [(30-29)/7,5] x 0,75 = 0,1 điểm
- Thí sinh đạt 30 điểm thực tế: Điểm ưu tiên = 0 điểm
Việc thay đổi này nhằm khuyến khích các em học sinh nỗ lực học tập để đạt điểm cao, đồng thời vẫn đảm bảo sự công bằng cho những thí sinh thuộc diện ưu tiên.
4. Một số thắc mắc khi tính điểm ưu tiên trong xét tuyển Đại học
4.1. Xét tuyển Đại học bằng học bạ có được cộng điểm ưu tiên?
Có, thí sinh xét tuyển bằng học bạ vẫn được hưởng đầy đủ các chính sách điểm ưu tiên theo khu vực và đối tượng như các phương thức xét tuyển khác. Điểm ưu tiên sẽ được cộng vào điểm trung bình của tổ hợp môn xét tuyển theo học bạ.
4.2. Có được cộng điểm khuyến khích trong xét tuyển Đại học?
Điểm khuyến khích và điểm ưu tiên là hai loại điểm cộng khác nhau. Thí sinh có thể được hưởng cả hai loại điểm này, tuy nhiên tổng điểm cộng không được vượt quá quy định của từng trường và không quá 10% thang điểm xét tuyển.
Kết luận
Điểm ưu tiên là một yếu tố quan trọng trong hệ thống tuyển sinh đại học Việt Nam, giúp tạo cơ hội công bằng cho các thí sinh thuộc những nhóm đối tượng và khu vực đặc biệt. Việc hiểu rõ về điểm ưu tiên là gì, cách tính điểm ưu tiên và các quy định mới nhất sẽ giúp các bạn học sinh và phụ huynh có kế hoạch chuẩn bị phù hợp cho kỳ tuyển sinh.
Tại Đại học Tân Tạo, chúng tôi luôn cam kết áp dụng đúng và đầy đủ các quy định về điểm ưu tiên trong quá trình xét tuyển. Hiện tại, trường đang tuyển sinh hơn 12 ngành học hot nhất với 100 suất học bổng toàn phần và nhiều học bổng bán phần lên đến 70% cho học sinh trên toàn quốc. TTU tự hào là lựa chọn hàng đầu cho các bạn trẻ muốn phát triển toàn diện và thành công trong tương lai.
