Công nghệ sinh học là ngành khoa học ứng dụng kết hợp sinh học với công nghệ hiện đại để tạo ra sản phẩm phục vụ con người trong y tế, nông nghiệp, công nghiệp, thực phẩm và môi trường. Đây là lĩnh vực then chốt trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, đóng vai trò quan trọng trong phát triển vaccine, thuốc điều trị, cải tiến giống cây trồng và xử lý ô nhiễm.
Tại Việt Nam, nhu cầu nhân lực ngành này cũng đang ngày càng tăng cao. Tuy nhiên, còn nhiều bạn trẻ đang tìm hiểu về ngành học này vẫn còn nhiều thắc mắc. Trong bài viết này, Đại học Tân Tạo sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc xoay quanh ngành công nghệ sinh học như: công nghệ sinh học là gì, học gì và ra trường sẽ làm những vị trí công việc nào.
Ngành Công nghệ sinh học là gì?
Công nghệ Sinh học (Biotechnology) là ngành khoa học ứng dụng các kiến thức về sinh học, hóa học và vật lý, kết hợp với công nghệ hiện đại để nghiên cứu, cải tạo và tạo ra các sản phẩm từ sinh vật sống (hoặc các thành phần của chúng) nhằm phục vụ cho các nhu cầu của con người và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Ngành này có vai trò quan trọng trong sự phát triển của y học, nông nghiệp, dược phẩm, công nghiệp, thực phẩm và bảo vệ môi trường. Thông qua việc ứng dụng các công nghệ như ADN tái tổ hợp, nuôi cấy mô, kỹ thuật di truyền và các phương pháp phân tích sinh học phân tử, công nghệ sinh học đã và đang tạo ra những đột phá trong nhiều lĩnh vực khác nhau của cuộc sống.
Công nghệ sinh học học những môn gì
Chương trình đào tạo ngành Công nghệ sinh học thường bao gồm các môn học nền tảng về khoa học cơ bản và các môn chuyên ngành chuyên sâu. Việc học tập đòi hỏi sinh viên phải có kiến thức vững chắc về sinh học, hóa học, vật lý và toán học.
Các môn học cơ bản sinh viên ngành Công nghệ sinh học thường phải học bao gồm:
- Sinh học đại cương
- Hóa học đại cương và Hóa sinh
- Vật lý đại cương
- Toán cao cấp và Thống kê sinh học
- Vi sinh vật học
- Sinh lý học người và động vật
- Thực vật học
- Di truyền học
- Sinh thái học và Môi trường
Các môn học chuyên ngành sâu hơn gồm:
- Sinh học phân tử
- Kỹ thuật di truyền
- Vi sinh vật học ứng dụng
- Công nghệ enzyme và protein
- Công nghệ tế bào
- Miễn dịch học
- Nuôi cấy mô và tế bào thực vật
- Các kỹ thuật phân tích hiện đại
- Tin sinh học (Bioinformatics)
- Các quy trình sản xuất trong công nghệ sinh học
Tại Đại học Tân Tạo, chương trình đào tạo ngành Công nghệ sinh học được thiết kế đặc biệt với sự kết hợp giữa kiến thức cơ bản và ứng dụng thực tiễn. Sinh viên được học tập trong môi trường quốc tế với cơ sở vật chất hiện đại và đội ngũ giảng viên có trình độ cao. Để tìm hiểu thêm về chương trình đào tạo chi tiết, bạn có thể tham khảo tại website của Đại học Tân Tạo.
Các chuyên ngành công nghệ sinh học
Ngành Công nghệ Sinh học bao gồm nhiều chuyên ngành ứng dụng sâu rộng như: Công nghệ tế bào, Công nghệ vi sinh, Công nghệ sinh học y dược, Tin – sinh học, Công nghệ mô, Protein – enzyme, Kỹ thuật di truyền, Công nghệ sinh học công nghiệp, nông nghiệp, môi trường, và thực phẩm. Mỗi chuyên ngành góp phần giải quyết các vấn đề thực tiễn trong y học, nông nghiệp, công nghiệp và bảo vệ môi trường, tạo ra sản phẩm sinh học an toàn, thân thiện và hiệu quả cho xã hội.
Cơ hội nghề nghiệp của ngành công nghệ sinh học
Nhu cầu nhân lực trong lĩnh vực công nghệ sinh học tại Việt Nam đang ngày càng gia tăng, đặc biệt là trong các lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, y tế, dược phẩm và môi trường. Việt Nam đang trong quá trình chuyển đổi số và phát triển kinh tế tri thức, trong đó công nghệ sinh học được xác định là một trong những ngành mũi nhọn được ưu tiên đầu tư phát triển theo Quyết định số 188/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Theo thống kê, Việt Nam sẽ cần tối thiểu 35.000 lao động có trình độ chuyên sâu về công nghệ sinh học vào năm 2025. Đặc biệt, các doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, dược phẩm, thực phẩm chức năng và môi trường đang rất cần nguồn nhân lực có chuyên môn sâu về công nghệ sinh học.
Ngoài ra, xu hướng toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế cũng mở ra nhiều cơ hội việc làm tại các tập đoàn đa quốc gia và cơ hội du học, nghiên cứu tại nước ngoài cho sinh viên ngành công nghệ sinh học. Với nền tảng kiến thức vững chắc và kỹ năng thực hành tốt, sinh viên tốt nghiệp ngành này có thể dễ dàng tìm được việc làm với mức lương hấp dẫn.
Công nghệ sinh học ra làm gì?
Ngành Công nghệ sinh học mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp đa dạng và hấp dẫn cho sinh viên sau khi tốt nghiệp, từ nghiên cứu học thuật đến các vị trí trong doanh nghiệp và cơ quan nhà nước.
Giảng viên tại các trường Cao đẳng, Đại học: Với kiến thức chuyên môn sâu rộng, cử nhân Công nghệ sinh học sau khi hoàn thành các bậc học cao hơn (thạc sỹ, tiến sỹ) có thể trở thành giảng viên tại các cơ sở giáo dục cao đẳng, đại học. Công việc này bao gồm giảng dạy các môn học liên quan đến sinh học, công nghệ sinh học và hướng dẫn sinh viên thực hành, nghiên cứu khoa học. Đây là công việc phù hợp cho những người có đam mê giảng dạy và nghiên cứu học thuật..
Nghiên cứu viên tại các Trung tâm và Viện nghiên cứu: Tại các viện nghiên cứu như Viện Công nghệ sinh học (thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam), sinh viên tốt nghiệp có thể tham gia vào các dự án nghiên cứu khoa học, phát triển các sản phẩm mới và công bố các công trình khoa học. Công việc này đòi hỏi tư duy sáng tạo, khả năng làm việc độc lập và kỹ năng thực hành phòng thí nghiệm tốt.
Nhân viên Phát triển sản phẩm tại phòng R&D của các công ty: Tại các công ty dược phẩm, thực phẩm, mỹ phẩm hoặc nông nghiệp, cử nhân Công nghệ sinh học có thể tham gia vào quá trình nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới. Họ sẽ áp dụng kiến thức chuyên môn để cải tiến sản phẩm hiện có hoặc tạo ra sản phẩm mới đáp ứng nhu cầu thị trường.
Kỹ thuật viên phòng thí nghiệm: Kỹ thuật viên phòng thí nghiệm là người thực hiện các xét nghiệm, phân tích mẫu vật (như máu, nước, thực phẩm, nguyên liệu…) để phục vụ cho nghiên cứu, chẩn đoán, kiểm định chất lượng hoặc sản xuất. Họ sử dụng thiết bị chuyên dụng, tuân thủ quy trình kỹ thuật và đảm bảo độ chính xác của kết quả. Vai trò này rất quan trọng trong các lĩnh vực như y tế, hóa học, sinh học, môi trường và công nghiệp.
Giáo viên dạy môn Sinh học: Tại các trường trung học phổ thông, cử nhân Công nghệ sinh học có thể trở thành giáo viên dạy môn Sinh học sau khi bổ sung kiến thức về sư phạm. Họ sẽ truyền đạt kiến thức nền tảng về sinh học cho học sinh và giúp các em phát triển đam mê với khoa học.
Chuyên viên quản lý Khoa học và Công nghệ: Làm việc tại các cơ quan quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ, cử nhân Công nghệ sinh học tham gia vào việc xây dựng chính sách, quản lý dự án và đánh giá các đề tài nghiên cứu khoa học liên quan đến lĩnh vực sinh học và công nghệ sinh học.
Kinh doanh hóa chất và thiết bị vật tư Công nghệ sinh học: Với kiến thức chuyên môn về thiết bị và hóa chất phòng thí nghiệm, cử nhân Công nghệ sinh học có thể làm việc trong lĩnh vực kinh doanh, cung cấp các sản phẩm và dịch vụ cho các phòng thí nghiệm, viện nghiên cứu và cơ sở y tế.
Kỹ sư nông nghiệp: Trong các công ty hoặc trang trại nông nghiệp công nghệ cao, cử nhân Công nghệ sinh học tham gia vào việc nghiên cứu và phát triển giống cây trồng mới, áp dụng các kỹ thuật nuôi cấy mô, nhân giống vô tính và cải thiện chất lượng cây trồng.
Kỹ sư hóa học: Tại các nhà máy sản xuất hóa chất, dược phẩm hoặc thực phẩm, cử nhân Công nghệ sinh học có thể làm việc như kỹ sư hóa học, tham gia vào quy trình sản xuất, kiểm soát chất lượng và phát triển các quy trình công nghệ mới.
Chuyên viên tư vấn công nghệ sinh học: Làm việc tại các công ty tư vấn, cung cấp dịch vụ tư vấn cho các doanh nghiệp về việc áp dụng công nghệ sinh học trong sản xuất, kinh doanh và phát triển sản phẩm.
Nhân viên quản lý chất lượng (QA/QC): Tại các công ty dược phẩm, thực phẩm hoặc mỹ phẩm, cử nhân Công nghệ sinh học có thể đảm nhận việc kiểm soát và đảm bảo chất lượng sản phẩm, tuân thủ các tiêu chuẩn và quy định của ngành.
Mức lương ngành công nghệ sinh học
Mức lương trung bình của người làm trong ngành công nghệ sinh học tại Việt Nam dao động từ 8-15 triệu đồng/tháng đối với người mới ra trường. Sau 2-5 năm kinh nghiệm, mức lương có thể tăng lên khoảng 15-25 triệu đồng/tháng. Đối với các vị trí quản lý cấp trung như Trưởng nhóm nghiên cứu, Quản lý phòng thí nghiệm, mức lương có thể dao động từ 25-40 triệu đồng/tháng. Các chuyên gia cao cấp, Giám đốc R&D tại các công ty lớn có thể nhận mức lương trên 40 triệu đồng/tháng. Ngoài ra, những người làm việc tại các công ty đa quốc gia hoặc có bằng cấp từ nước ngoài thường nhận được mức lương cao hơn từ 30-50% so với mặt bằng chung.
Công nghệ sinh học học trường nào?
Đại học Tân Tạo (TTU) là một trong những cơ sở đào tạo hàng đầu về ngành Công nghệ sinh học tại Việt Nam. Với định hướng đào tạo theo chuẩn quốc tế, TTU áp dụng chương trình đào tạo của Đại học Rice (Hoa Kỳ) và cung cấp môi trường học tập hiện đại.
Điểm nổi bật của ngành Công nghệ sinh học tại TTU là đội ngũ giảng viên chất lượng cao với 100% có trình độ Tiến sĩ, được đào tạo tại các trường đại học hàng đầu thế giới. Cải sở vật chất hiện đại với các phòng thí nghiệm được trang bị đầy đủ thiết bị hiện đại cho phép sinh viên thực hành và nghiên cứu trong điều kiện tốt nhất.
Sinh viên tốt nghiệp từ TTU có cơ hội việc làm rộng mở, với tỷ lệ sinh viên có việc làm sau khi tốt nghiệp đạt trên 90%. Nhiều cựu sinh viên của TTU hiện đang làm việc tại các công ty dược phẩm lớn, viện nghiên cứu uy tín và các tổ chức quốc tế.
Hiện nay, Đại học Tân Tạo đang cung cấp 10 suất học bổng toàn phần cho sinh viên xuất sắc theo học ngành Công nghệ sinh học. Đây là cơ hội tuyệt vời cho những bạn trẻ có đam mê với ngành học này nhưng gặp khó khăn về tài chính. Để biết thêm chi tiết, bạn có thể tham khảo tại trang web của TTU.
Công nghệ sinh học thi khối nào
Để xét tuyển vào ngành Công nghệ sinh học tại các trường đại học, thí sinh cần dự thi và đạt điểm chuẩn ở một trong các tổ hợp khối thi phù hợp với ngành học này. Các tổ hợp khối thi phổ biến nhất cho ngành Công nghệ sinh học bao gồm:
- Khối A00: Toán – Vật lý – Hóa học Đây là tổ hợp truyền thống và phổ biến nhất cho các ngành khoa học tự nhiên, trong đó có Công nghệ sinh học.
- Khối B00: Toán – Hóa học – Sinh học Tổ hợp này đặc biệt phù hợp với ngành Công nghệ sinh học vì bao gồm môn Sinh học – môn học nền tảng của ngành.
- Khối D07: Toán – Hóa học – Tiếng Anh Tổ hợp này phù hợp cho những thí sinh có điểm mạnh về ngoại ngữ và muốn theo học ngành Công nghệ sinh học.
- Khối A01: Toán – Vật lý – Tiếng Anh Một số trường cũng xét tuyển thí sinh khối A01 vào ngành Công nghệ sinh học.
- Khối A02: Toán – Vật lý – Sinh học Tổ hợp này cũng được một số trường áp dụng cho ngành Công nghệ sinh học.
Ngoài ra, một số trường đại học có thể có các tổ hợp xét tuyển riêng tùy theo quy định cụ thể của từng trường. Thí sinh nên tham khảo kỹ thông tin tuyển sinh của trường mình dự định ứng tuyển để lựa chọn tổ hợp khối thi phù hợp nhất với năng lực và sở trường của bản thân.
Các câu hỏi thường gặp về ngành công nghệ sinh học
Con gái có nên học công nghệ sinh học?
Câu trả lời là có. Không có bất kỳ rào cản giới tính nào trong ngành Công nghệ sinh học. Trên thực tế, số lượng nữ sinh viên trong ngành này thường chiếm tỷ lệ cao và nhiều phụ nữ đã thành công rực rỡ trong lĩnh vực này. Công nghệ sinh học đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên nhẫn và khả năng quan sát tốt – những đặc điểm mà nhiều nữ sinh viên thường có lợi thế. Các công việc trong ngành này cũng thường có môi trường làm việc sạch sẽ, an toàn và không đòi hỏi sức lao động nặng nhọc.
Ngành công nghệ sinh học thực tập ở đâu?
Các địa điểm thực tập phổ biến bao gồm: các viện nghiên cứu như Viện Công nghệ sinh học, Viện Di truyền Nông nghiệp, Viện Pasteur; các bệnh viện và trung tâm y tế có phòng xét nghiệm; các công ty dược phẩm như Sanofi, Novartis, Pfizer; các công ty thực phẩm như Vinamilk, TH True Milk, Nestlé; các công ty nông nghiệp công nghệ cao như Vineco, Nafoods; các trung tâm kiểm nghiệm và đảm bảo chất lượng như Quatest, Vinacontrol; và các cơ quan quản lý nhà nước như Sở Khoa học và Công nghệ, Cục An toàn Thực phẩm. Ngoài ra, một số sinh viên còn có cơ hội thực tập tại các tổ chức quốc tế hoặc các tập đoàn đa quốc gia đang hoạt động tại Việt Nam.
Kết bài
Công nghệ sinh học là một ngành học đầy tiềm năng và cơ hội phát triển trong thời đại công nghệ 4.0. Với nền tảng kiến thức liên ngành và ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống, ngành học này đang ngày càng thu hút nhiều sinh viên tài năng. Qua bài viết này, chúng tôi hy vọng đã cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về ngành Công nghệ sinh học, từ định nghĩa, nội dung học tập đến các cơ hội nghề nghiệp và mức lương. Nếu bạn có đam mê với khoa học và muốn có một sự nghiệp vững chắc trong tương lai, ngành Công nghệ sinh học tại Đại học Tân Tạo chính là lựa chọn lý tưởng cho bạn. Hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn chi tiết và có cơ hội nhận một trong 10 suất học bổng toàn phần đang chờ đón các bạn!
