Khi một người mất đi, ngay cả viết hay nói thì cũng thật khó để biết chúng ta phải nói gì. Sau đây là một số lời nên và không nên sử dụng khi ta thể hiện sự thương cảm với gia đình.
Nên nói gì để thể hiện sự thương cảm?
Mục tiêu của việc thể hiện sự thương cảm là thể hiện được tình cảm và quan tâm đối với tang quyến. Bạn có thể nói về việc mình sẽ nhớ người đã mất thế nào hoặc chia sẻ một số kỷ niệm vui trước đây. Điều quan trọng nhất là bạn phải quan tâm đến tang quyến của người đã mất và bạn có thể sẵn sàng làm điểm tựa giúp đỡ cho họ.
- “ Tôi rất tiếc về mất mát này”. Sử dụng câu này có vẻ hơi rập khuôn, thế nhưng nó lại thể hiện một cách đơn giản và hiệu quả sự thương tiếc của bạn. Nếu bạn không tìm được lời nào khác, nói rằng “Bạn rất tiếc về mất mát này” có thể thể hiện cho tang quyến biết rằng bạn cũng quan tâm.
- “Tôi vẫn nghĩ đến bạn”. Cho tang quyến biết rằng bạn hiểu được cảm xúc khó khăn hiện tại của người đó đối với tình huống này có thể giúp người đó cảm thấy bớt cô độc hơn.
- “Cô ấy/Anh ấy là một người tuyệt vời”
- “Tôi sẽ nhớ cô ấy/ anh ấy rất nhiều”
- “Điều này thật khó khăn với bạn”. Hiểu được nỗi đau buồn của tang quyến có thể giúp rất nhiều. Nhiều người khi trải qua sự mất mát người thân sẽ cảm thấy cô đơn và cô độc ngay với cảm xúc của chính mình, và khi bạn nhận ra được điều đó sẽ giúp tang quyến cảm thấy đỡ hơn đối với những cảm xúc đó.
- “Tôi yêu bạn”. Nếu bạn đủ thân thiết, nhắc nhở tang quyến rằng bạn yêu họ sẽ mang lại năng lượng mạnh mẽ. Nỗi buồn có thể làm con người ta cảm thấy cô độc, và nhắc nhở họ rằng vẫn có người yêu thương họ cũng sẽ làm họ bớt cô độc hơn. (Câu này sẽ dễ nói hơn khi đặt trong văn hóa ở các nước phương Tây như trong bài viết gốc)
- “Khi bạn sẵn sàng, tôi rất muốn chúng ta gặp nhau và nói nhiều hơn về người đã mất”. Nếu bạn không biết rõ về người đã mất, đề nghị về việc nghe tang quyến chia sẻ về người thân của mình không những giúp tang quyến biết rằng bạn quan tâm mà một phần cũng sẽ giúp bạn đỡ áp lực khi bạn không biết phải làm gì tiếp theo. Đồng thời cho tang quyến biết bạn sẽ ở bên họ trong tương lại có thể là một sự an ủi lớn lao trong khoảng thời gian nặng nề và đau thương này.
Không nên nói những điều gì?
Chúng ta thường lo ngại rằng mình sẽ “nói sai” và làm tổn thương tang quyến bởi họ đang trong một tình trạng xúc động quá mức, và chỉ một vài lời nói cũng có thể gây tổn thương hơn cho họ. Có 3 nguyên tắc chúng ta có thể tuân theo để tránh được các tình huống đó:
- Không được phủ nhận về việc người đã mất đã thật sự qua đời.
- Không được phủ nhận về nỗi đau của tang quyến
- Không được phủ nhận rằng cái chết này sẽ thay đổi cuộc sống của mọi người.
“Tôi hiểu bạn đang cảm thấy như thế nào”. Câu này có thể nghe giống một câu thể hiện sự thương cảm rất tốt, thế nhưng nó thường lại có tác dụng ngược lại. Con người khi trải qua sự mất mát đều có cảm giác đau buồn khác nhau, và bạn nên động viên tang quyến đối với trải nghiệm của từng người. Cách tốt hơn để thể hiện sự thương tiếc có thể là “Nếu bạn muốn nói về cảm xúc của mình, hãy nhớ rằng tôi sẽ luôn sẵn sàng để lắng nghe”.
“Cô ấy/ anh ấy đã đến một nơi tốt hơn”. Nếu bạn không chắc về việc tang quyến và người đã mất có thật sự tin vào kiếp sau hay không, câu nói này rất có khả năng gây xúc phạm với người nghe. Thay vào đó, thử tìm hiểu thêm và nỗi đau của tang quyến, như vậy là đủ rồi.
“Bạn thế nào rồi?”. Đối với hầu hết tang quyến, câu trả lời sẽ đều là “không ổn”. Dù bạn thật sự muốn biết nỗi đau của tang quyến thế nào, câu nói này lại làm cho tang quyến có xu hướng cố gắng kiềm nén nỗi buồn nhiều hơn.
“Giờ thì bạn nên tiếp tục với cuộc sống của chính mình”. Đặc biệt là sau một quá trình bệnh kéo dài, cái chết có vẻ là một sự giải thoát. Thế nhưng, một người đang đau buồn cần thời gian và không gian để vơi đi nổi đau. Nên an ủi và hỗ trợ tang quyến trong khoảng thời gian và không này của chính họ.
“Tôi không biết tôi sẽ thế nào nếu [người thân tương tự] của tôi qua đời”. Câu này có thể rất đúng với bạn, bạn sẽ không biết làm gì nhưng đồng thời câu nói này cũng không giúp được gì trong việc an ủi tang quyến của người đã mất hiện tại. Thực tế mà nói, câu nói này càng làm cho tang quyến cảm thấy bị cô lập nhiều hơn trong chính cảm xúc đau buồn của bản thân. Thay vào đó, thử tìm hiểu về nỗi đau của họ và cho biết rằng bạn có thể là nguồn động viên và an ủi cho họ khi họ cần.
“Ít nhất là cái chết này cũng diễn ra nhanh nên nó không quá đau đớn/chậm và bạn đã có cơ hội để nói lời tạm biệt”. Việc người thân mất đi là một trải nghiệm khó khăn, không cần biết nó đến như thế nào. Dù rằng bạn muốn giúp tang quyến nhìn vào mặt tốt, họ vẫn sẽ cần thời gian để đau buồn.
“Đừng lo lắng, bạn sẽ cảm thấy đỡ hơn thôi”. Dù rằng bạn muốn giúp tang quyến nhìn về tương lai thì việc họ cần thời gian và không gian để vượt qua thì vẫn rất quan trọng. Đừng ép họ phải quên đi nỗi đau và cảm thấy tốt hơn.
Nguồn: everplans.com
![Suốt 15 năm hình thành và phát triển, Trường Đại học Tân Tạo (TTU) đã trở thành biểu tượng của tinh thần khai phóng trong giáo dục đại học tại Việt Nam. Không chỉ đơn thuần trang bị kiến thức chuyên môn, TTU còn hướng đến việc phát triển toàn diện con người, từ tư duy phản biện, khả năng sáng tạo đến kỹ năng giao tiếp, hợp tác và ý thức trách nhiệm xã hội. Chính sự khác biệt này đã tạo nên giá trị cốt lõi không thể nhầm lẫn của TTU, giúp sinh viên tốt nghiệp không chỉ tự tin hội nhập mà còn sẵn sàng thích ứng và thành công trong nhiều lĩnh vực khác nhau. [caption id="attachment_38568" align="aligncenter" width="512"] Trường Đại học Tân Tạo theo đuổi mô hình giáo dục Hoa Kỳ, khai phóng tiềm năng thế hệ trẻ[/caption] Ngay từ những ngày đầu thành lập, dưới sự dẫn dắt của GS.TS Đặng Thị Hoàng Yến (aka GS.TS. Maya Dangelas) – Chủ tịch sáng lập, Chủ tịch Hội đồng Trường cùng các thành viên Hội đồng Sáng lập, TTU đã lựa chọn một con đường khác biệt, theo đuổi mô hình Giáo dục Khai phóng (Liberal Arts) chuẩn Hoa Kỳ. Mục tiêu của nhà trường không chỉ là truyền đạt kiến thức, mà còn khai mở tiềm năng bên trong mỗi sinh viên, phát triển tư duy độc lập, bản lĩnh sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề trong môi trường toàn cầu hóa. Đây là bước đi táo bạo tại Việt Nam lúc bấy giờ, nhưng chính sự kiên định với triết lý này đã tạo nên môi trường học tập năng động, nhân văn và khác biệt cho TTU. Cốt lõi của triết lý giáo dục khai phóng tại TTU là phát triển con người toàn diện. Sinh viên không chỉ được trang bị kiến thức chuyên ngành mà còn rèn luyện khả năng tư duy phản biện, phân tích và giải quyết vấn đề. Phương pháp giảng dạy tương tác, thảo luận nhóm và thực hành giúp sinh viên hình thành cách nhìn vấn đề đa chiều, đánh giá bằng chứng và xây dựng lập luận logic. Đồng thời, nhà trường luôn khuyến khích sinh viên dám thử nghiệm, học hỏi từ sai lầm và phát triển tinh thần tự chủ, tạo nền tảng cho sự trưởng thành trong tư duy và hành động. [caption id="attachment_38570" align="aligncenter" width="512"] Cốt lõi của triết lý giáo dục khai phóng là phát triển con người toàn diện, giúp sinh viên tự tin thể hiện năng lực cá nhân.[/caption] Ngoài ra, TTU đặc biệt chú trọng kỹ năng giao tiếp và hợp tác, giúp sinh viên tự tin trình bày ý tưởng, làm việc nhóm hiệu quả và quản lý mâu thuẫn một cách chuyên nghiệp. Song song với đó là trách nhiệm xã hội và đạo đức nghề nghiệp, giúp sinh viên nhận thức được giá trị của việc ứng dụng tri thức để tạo ra những tác động tích cực cho cộng đồng. Nhờ đó, sinh viên tốt nghiệp từ TTU không chỉ giỏi chuyên môn mà còn giàu giá trị nhân văn, sẵn sàng trở thành những công dân có trách nhiệm với xã hội. [caption id="attachment_38572" align="aligncenter" width="512"] Sinh viên TTU trong kỳ thực tập tại Hoa Kỳ được mở rộng cơ hội hội nhập và phát triển trong môi trường toàn cầu.[/caption] Suốt hành trình 15 năm, TTU đã chứng minh sức mạnh của một triết lý giáo dục kiên định. Môi trường học tăng cường tiếng Anh, lớp học quy mô nhỏ, phương pháp giảng dạy tương tác và đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm trong và ngoài nước đã giúp sinh viên TTU tự tin hội nhập toàn cầu. Nhiều thế hệ sinh viên đã thành công ở Việt Nam cũng như các quốc gia phát triển, tiếp tục lan tỏa giá trị mà giáo dục khai phóng mang lại. Bước vào tương lai, TTU cam kết không ngừng đổi mới chương trình đào tạo, nâng cao chất lượng giảng dạy và mở rộng cơ hội trải nghiệm cho sinh viên. Nhà trường mong muốn trở thành nơi mỗi thế hệ sinh viên được khám phá, phát triển và tỏa sáng tiềm năng, tiếp tục viết nên những cột mốc tự hào trong hành trình giáo dục khai phóng tại Việt Nam.](https://ttu.edu.vn/wp-content/uploads/2025/11/15-nam-giao-duc-khai-phong-218x150.jpg "15 Năm Trường Đại Học Tân Tạo Kiên Định Với Mô Hình Giáo Dục Hoa Kỳ")