Ngành logistics đang nhận được sự quan tâm của rất nhiều học sinh và phụ huynh vì sự bùng nổ của thương mại điện tử, xuất nhập khẩu, và nhu cầu quản lý chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa hiểu rõ Logistics là ngành gì, học những gì, và những cơ hội sự nghiệp nào đang chờ đợi những người tốt nghiệp ngành này. Trong bài viết này, Trường Đại học Tân Tạo sẽ giúp bạn khám phá toàn diện về ngành logistics tại Việt Nam.
Logistics là ngành gì?
Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng (tiếng Anh là Logistics and Supply Chain Management) là ngành bao gồm các hoạt động tổ chức, quản lý và điều phối toàn bộ quá trình vận chuyển hàng hóa – từ nguyên liệu đầu vào đến sản phẩm hoàn chỉnh được giao đến tay người tiêu dùng.
Hiểu đơn giản hơn, logistics là quá trình quản lý “hậu cần” để đảm bảo đúng sản phẩm đến đúng nơi, đúng thời điểm, với chi phí và tình trạng tốt nhất. Ngành này không chỉ là vận tải (shipping) mà còn là một mạng lưới phức tạp bao gồm các hoạt động như quản lý kho bãi (warehousing), xử lý đơn hàng, quản lý hàng tồn kho, đóng gói, và các thủ tục liên quan như thông quan hải quan. Theo Hiệp hội Quốc tế các Chuyên gia Logistics (APICS), logistics là “tập hợp các quy trình để kế hoạch, triển khai và kiểm soát sự di chuyển hiệu quả và lưu trữ hàng hóa, dịch vụ và thông tin liên quan từ điểm nguồn đến điểm tiêu thụ nhằm đáp ứng nhu cầu của khách hàng.”
Ngành Logistics thi khối nào? Điểm chuẩn ngành logistics
Hiện nay, ngành logistics tại các trường đại học Việt Nam thường yêu cầu các khối thi phổ biến nhất là khối A00 (Toán, Vật lý, Hóa học) và khối D01 (Toán, Ngữ văn, Tiếng Anh). Một số trường cũng chấp nhận khối C00 (Toán, Hóa học, Sinh học). Điều này tùy thuộc vào cơ cấu chương trình đào tạo của từng trường.
Về điểm chuẩn, ngành logistics tại các trường công lập như Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (UEH), Đại học Ngoại thương (FTU), Trường Đại học Kinh tế – Luật (UEL),… thường dao động trong khoảng 25-27 điểm, trong khi các trường tư thục như trường Đại học Tân Tạo, Trường Đại học Văn Lang, Trường Đại học Hutech,… có điểm chuẩn linh hoạt hơn, thường từ 16-20 điểm, tạo cơ hội cho nhiều học sinh có đam mê với ngành.
Điểm chuẩn cũng phụ thuộc vào năm tuyển sinh, số lượng chỉ tiêu, và chất lượng hồ sơ của các thí sinh. Hàng năm, các trường thường công bố điểm chuẩn vào tháng 8-9, sau khi hoàn tất xét tuyển.
Tố chất cần có khi học ngành Logistics
Để thành công trong ngành logistics, không chỉ cần điểm số cao mà còn cần phải sở hữu những tố chất đặc biệt phù hợp với bản chất công việc. Đây không phải là ngành học thuần túy lý thuyết mà đòi hỏi sự kết hợp giữa tư duy phân tích, kỹ năng quản lý và khả năng giải quyết vấn đề thực tế.
Những tố chất quan trọng bao gồm:
- Tư duy phân tích mạnh mẽ– khả năng phân tích dữ liệu, nhận diện vấn đề trong chuỗi cung ứng và đề xuất giải pháp tối ưu;
- Kỹ năng quản lý thời gian– vì logistics là ngành đòi hỏi độ chính xác cao trong việc tuân thủ thời hạn giao hàng;
- Khả năng giao tiếp tốt– cần phối hợp với nhiều bên liên quan như nhà cung cấp, khách hàng, đối tác vận tải;
- Tính cẩn thận và chi tiết– một sai sót nhỏ có thể dẫn đến tổn thất tài chính lớn;
- Thích ứng với công nghệ – vì ngành logistics ngày càng sử dụng AI, IoT, và các hệ thống quản lý dữ liệu hiện đại.
Ngành Logistics ra làm gì?
Với tính chất và hoạt động của Logistics và Quản lý Chuỗi cung ứng, sinh viên tốt nghiệp ngành này có thể làm việc trong ba mảng chính: kho bãi, giao nhận và vận chuyển, cũng như quản lý chuỗi cung ứng toàn cầu.
Vị trí dành cho cử nhân mới tốt nghiệp:
- Nhân viên hoạch định sản xuất
- Nhân viên thu mua (Procurement Officer)
- Quản trị viên nguyên vật liệu
- Nhân viên/Quản trị viên tồn kho
- Nhân viên/Quản trị viên kho bãi
- Chuyên viên vận tải và phân phối
- Chuyên viên tư vấn chuỗi cung ứng
- …
Phát triển sự nghiệp dài hạn: Sau 5-10 năm kinh nghiệm, các chuyên gia logistics có thể thăng tiến lên các vị trí cấp cao như Giám đốc Logistics, Quản lý Dự án, Quản lý Thông tin Chuỗi cung ứng, hay Giám đốc Sản xuất tại các công ty lớn…
Các chuyên ngành logistics
Ngành logistics hiện đại không chỉ là một lĩnh vực duy nhất mà đã phát triển thành nhiều chuyên ngành khác nhau, giúp sinh viên có cơ hội tập trung vào lĩnh vực mà họ yêu thích.
Các chuyên ngành phổ biến hiện nay:
- Logistics Xuất nhập khẩu – Chuyên sâu vào quản lý hàng hóa quốc tế, thủ tục hải quan, và vận chuyển quốc tế. Đây là lĩnh vực sôi động trong bối cảnh Việt Nam có nhiều hiệp định thương mại.
- Logistics Kho bãi và Xử lý vật liệu – Tập trung vào quản lý không gian kho, tối ưu hóa vị trí hàng hóa, và sử dụng công nghệ tự động hóa kho.
- Logistics Đô thị và Giao hàng lần cuối (Last-Mile Delivery) – Liên quan đến giải pháp giao hàng tối ưu cho thương mại điện tử, đặc biệt quan trọng trong bối cảnh e-commerce bùng nổ.
- Logistics Xanh và Bền vững – Tập trung vào giảm thiểu khí thải, tối ưu hóa năng lượng, và các giải pháp logistics thân thiện với môi trường.
- Logistics Dược phẩm và Y tế – Quản lý chuỗi lạnh (cold chain) và các yêu cầu kỹ thuật đặc biệt cho hàng hóa nhạy cảm.
Lương ngành logistics tại Việt Nam
Mức lương ngành logistics tại Việt Nam có sự chênh lệch khá lớn, tùy thuộc vào kinh nghiệm, vị trí công việc, khu vực địa lý, và quy mô công ty. Theo báo cáo từ iViec và các trang tuyển dụng hàng đầu, mức lương trung bình ngành logistics hiện nay dao động từ 8-15 triệu đồng/tháng cho những vị trí nhân viên mới, và có thể lên tới 30-50 triệu đồng/tháng cho các vị trí quản lý cấp cao.
Mức lương chi tiết theo kinh nghiệm và vị trí:
- Nhân viên mới tốt nghiệp (0-2 năm): 8-12 triệu đồng/tháng
- Chuyên viên (2-5 năm): 12-18 triệu đồng/tháng
- Trưởng phòng/Giám sát (5-10 năm): 18-30 triệu đồng/tháng
- Quản lý/Giám đốc Logistics (10+ năm): 30-50+ triệu đồng/tháng
Ngoài lương cơ bản, nhiều công ty còn cung cấp các phúc lợi bổ sung như bảo hiểm y tế, thưởng hiệu suất, hỗ trợ học thêm, và cơ hội đi công tác quốc tế – đặc biệt tại các công ty ngoại.
Ngành logistics học trường nào?
Việt Nam hiện có nhiều trường đại học uy tín đào tạo ngành logistics, bao gồm cả trường công lập và tư thục. Tại các khu vực lớn như Thành phố Hồ Chí Minh, các trường tư thục nổi tiếng như Đại học Kinh tế (UEH), Đại học Ngoại thương (FTU), Đại học Quốc tế Miền Đông (UFM), và Đại học Kinh tế Lao động (UEL) đã có uy tín trong đào tạo ngành này. Ngoài ra, các trường tư thục khác như Trường Đại học Tân Tạo cũng đang phát triển mạnh mẽ chương trình logistics chất lượng cao.
Trường Đại học Tân Tạo là trường đại học tư thục phi lợi nhuận đầu tiên theo mô hình Hoa Kỳ tại Việt Nam, được thành lập vào năm 2004 với tầm nhìn đào tạo sinh viên toàn diện. TTU sử dụng chương trình đào tạo được thiết kế bởi Đại học Rice (Hoa Kỳ), đảm bảo chất lượng giáo dục quốc tế.
Tại TTU, chương trình logistics không chỉ tập trung vào kiến thức chuyên môn mà còn nhấn mạnh giáo dục khai phóng (Liberal Education), chiếm 25% chương trình học. Điều này giúp sinh viên phát triển toàn diện – kết hợp giữa kỹ năng kỹ thuật logistics với kỹ năng mềm như lãnh đạo, giao tiếp, tư duy phản biện và hiểu biết văn hóa. Sinh viên cũng tham gia các hoạt động ngoại khóa, câu lạc bộ, hội thảo, và các buổi chia sẻ kỹ năng được hướng dẫn bởi giảng viên, giúp họ thích ứng nhanh chóng với thực tiễn xã hội.
Với đội ngũ giảng viên quốc tế và hội đồng học thuật bao gồm các giáo sư hàng đầu, TTU cung cấp một môi trường học tập với cơ hội phát triển rộng mở để sinh viên khám phá, hợp tác, và thử thách chính bản thân mình.
Những câu hỏi thường gặp
Có nên học ngành logistics không?
Hoàn toàn có nên học ngành logistics. Với sự phát triển của thương mại điện tử, xuất nhập khẩu, và nhu cầu tối ưu hóa chuỗi cung ứng toàn cầu, nhu cầu tuyển dụng các chuyên gia logistics đang tăng mạnh.
Học ngành logistic có khó không?
Ngành logistics không khó nếu bạn có nền tảng toán học và tư duy logic tốt. Phần khó nhất thường là thực hành thực tế và hiểu rõ các quy định hải quan, cũng như làm quen với các phần mềm quản lý chuỗi cung ứng. Tuy nhiên, các trường đại học hiện đại như TTU đã thiết kế chương trình với cân bằng giữa lý thuyết và thực hành, giúp sinh viên học một cách dễ tiếp cận và có ứng dụng thực tế.
Con gái có nên học ngành logistics không?
Hoàn toàn có. Ngành logistics hiện nay không phân biệt giới tính. Thực tế, nhiều công ty logistics lớn đang tích cực tuyển dụng nhân lực nữ và cung cấp các cơ hội phát triển bình đẳng. Với kỹ năng mềm như giao tiếp, tổ chức và chú ý chi tiết, phụ nữ thường có lợi thế nhất định trong lĩnh vực này.
Có cần giỏi tiếng Anh khi học Logistics?
Có, tiếng Anh là lợi thế quan trọng vì logistics là ngành rất quốc tế. Hầu hết các tài liệu chuyên ngành, phần mềm, và giao tiếp với đối tác nước ngoài đều sử dụng tiếng Anh. Tuy nhiên, không cần phải xuất sắc về tiếng Anh để bắt đầu – chỉ cần đủ tốt để đọc hiểu và giao tiếp cơ bản. Các trường đại học tốt như TTU sẽ giúp bạn cải thiện kỹ năng tiếng Anh chuyên môn.
Học Logistics có cần học giỏi Toán không?
Cần giỏi toán ở mức trung bình là đủ. Logistics sử dụng toán học chủ yếu trong các lĩnh vực như tối ưu hóa tuyến đường, quản lý hàng tồn kho, và phân tích dữ liệu. Bạn không cần là thiên tài toán học, nhưng nên thoải mái với các khái niệm như xác suất, thống kê cơ bản, và các công thức quản lý. Các công cụ phần mềm hiện đại sẽ hỗ trợ bạn thực hiện các tính toán phức tạp.
Kết luận
Ngành logistics là một lĩnh vực đầy tiềm năng với nhu cầu tuyển dụng ngày càng tăng, mức lương hấp dẫn, và cơ hội phát triển sự nghiệp dài hạn. Tuy không phải ngành học dễ nhất, nhưng với đúng tố chất và môi trường học tập chất lượng, bất kỳ ai cũng có thể thành công trong lĩnh vực này.
Nếu bạn đang cân nhắc chọn ngành logistics, Trường Đại học Tân Tạo là một lựa chọn tuyệt vời. Với chương trình được thiết kế bởi Đại học Rice, đội ngũ giảng viên quốc tế, và phương pháp học tập kết hợp giáo dục khai phóng, TTU không chỉ trang bị cho bạn kỹ năng chuyên môn mà còn phát triển toàn diện con người bạn. Hãy tham gia cộng đồng sinh viên TTU ngày hôm nay và khám phá sự nghiệp logistics đầy hứa hẹn của bạn!
